Η ανατίναξη της γέφυρας απετέλεσε την κορυφαία πράξη της ελληνικής αντίστασης εναντίον των δυνάμεων του Αξονα 69 χρόνια πριν.
Η γέφυρα του Γοργοπόταμου μετά την ανατίναξή της
H κωδική ονομασία της επιχείρησης ήταν Επιχείρηση Harling. Σκοπός της επιχείρησης ήταν να διακοπεί η παροχή εφοδίων στις γερμανικές δυνάμεις του Ρόμελ στη Βόρεια Αφρική μέσω της Ελλάδας. Έτσι οι Βρετανοί, το καλοκαίρι του 1942 αποφάσισαν να στείλουν μια ομάδα σαμποτέρ για να ανατινάξουν το τμήμα της σιδηροδρομικής γραμμής που συνέδεε την Αθήνα με τη Θεσσαλονίκη.
Οι υποψήφιες γέφυρες για ανατίναξη βρίσκονταν στις εξής τοποθεσίες: στο Γοργοπόταμο, στον Ασωπό και στη Παπαδιά. Η δεύτερη ήταν η προτιμώμενη, καθώς θα χρειαζόταν περισσότερο χρόνο να ανακατασκευαστεί, αλλά η επιλογή αφέθηκε εξ' ολοκλήρου στον αρχηγό της αποστολής, τον αντισυνταγματάρχη Edmund Charles Wolf Myers.
Η Βρετανική ομάδα μετά την ολοκλήρωση της αποστολής θα εγκατέλειπε την περιοχή. Αυτή την περίοδο στην Ελλάδα, ομάδες ανταρτών είχαν αρχίσει να αναπτύσονται στη Κεντρική Ελλάδα και στην Ήπειρο, κυρίως ο ΕΛΑΣ με αρχηγό τον Άρη Βελουχιώτη και ο ΕΔΕΣ με αρχηγό τον Ναπολέων Ζέρβα. Οι Βρετανοί θα έπρεπε να συνεργαστούν με τις ομάδες αυτές, καθώς γνώριζαν καλύτερα τις περιοχές και μπορούσαν να διαθέσουν τις δυνάμεις για την υποστήριξη των Βρετανών σαμποτέρ.
Η βρετανική ομάδα αποτελούνταν από 12 άντρες, ήταν χωρισμένη σε τρεις ομάδες των τεσσάρων ανδρών και θα έπεφταν με αλεξίπτωτο από ξεχωριστά B-24. Η πρώτη απόπειρα έγινε στις 28 Σεπτεμβρίου αλλά απέτυχε. Η επόμενη προσπάθεια έγινε στις 30 Σεπτεμβρίου και οι δύο ομάδες έπεσαν στη περιοχή του όρους Γκιώνα στην Κεντρική Ελλάδα ενώ η τρίτη κοντά στο Καρπενήσι όπου συναντήθηκαν στα βουνά με τους αντάρτες του ΕΛΑΣ. Οι δύο πρώτες ομάδες κρύβονταν από τους Έλληνες και συνεχώς μετακινούνταν από περιοχή σε περιοχή για να μην ανακαλυφθούν από τους Ιταλούς.
Τις πρώτες μέρες της αποστολής, οδηγούμενοι από Έλληνες οδηγούς, έκαναν αναγνώριση για την επιλογή του κατάλληλου στόχου. Τελικά επιλέχθηκε η γέφυρα στον Γοργοπόταμο, καθώς είχε περισσότερες πιθανότητες επιτυχίας. Φυλάγονταν από σχετικά λίγους Ιταλούς στρατιώτες, πρόσφερε καλή πρόσβαση, κάλυψη και γραμμή υποχώρησης για την ομάδα επίθεσης. Στις 2 Νοεμβρίου οι πρώτες δύο ομάδες ήρθαν σε επαφή με τον ΕΔΕΣ και στις 14 Νομεβρίου συναντήθηκαν με τη τρίτη ομάδα και τους άνδρες του ΕΛΑΣ.
Η συνολική δύναμη της ομάδας ήταν 150 άνδρες, οι 12 Βρετανοί, 84 άνδρες του ΕΛΑΣ και 32 του ΕΔΕΣ οι οποίοι θα παρείχαν κάλυψη και θα εξουδετέρωναν τους Ιταλούς στρατιώτες που θα υπερασπίζονταν τη γέφυρα. Το σχέδιο προέβλεπε την επίθεση στις 23:00 της 25ης Νοεμβρίου.
Δύο ομάδες ανταρτών θα έκοβαν τις γραμμές επικοινωνίας και από τις δύο πλευρές της γέφυρας και θα κάλυπταν την προσέγγιση προς τη γέφυρα, ενώ άλλοι 100 θα εξουδετέρωναν τους Ιταλούς στρατιώτες. Οι Βρετανοί σαμποτέρ, χωρισμένοι σε τρεις ομάδες, θα τοποθετούσαν τα εκρηκτικά, αμέσως μετά την εξουδετέρωση των φρουρών. Η πρώτη έκρηξη έγινε στη 1:30 και η δεύτερη στις 02:20 καταστρέφοντας το κεντρικό τμήμα της γέφυρας. Μέχρι τις 04:30 όλη η δύναμη της ομάδας είχε εγκαταλείψει την περιοχή με μόνο 4 τραυματίες
Η επιχείρηση αποτέλεσε σημαντική επιτυχία για τους Βρετανούς σαμποτέρ και την μεγαλύτερη επιχείρηση τους μέχρι τότε κατά τη διάρκεια του πολέμου. Επίσης προέβαλε την ανάγκη δράσης αντάρτικων ομάδων, ενίσχυσε τη δημιουργία κινημάτων αντίστασης και ενίσχυσε το ηθικό της κατεχόμενης Ελλάδας. Για τους αντάρτες του ΕΛΑΣ και του ΕΔΕΣ ωστόσο, ήταν η τελευταία συνεργασία ενάντια στις δυνάμεις κατοχής.
Ένα μήνα αργότερα ξεκίνησαν οι πρώτες διενέξεις των δύο οργανώσεων που κατέληξαν αργότερα σε εχθροπραξίες μεταξύ τους αλλά και με άλλες ομάδες ανταρτών
Οι υποψήφιες γέφυρες για ανατίναξη βρίσκονταν στις εξής τοποθεσίες: στο Γοργοπόταμο, στον Ασωπό και στη Παπαδιά. Η δεύτερη ήταν η προτιμώμενη, καθώς θα χρειαζόταν περισσότερο χρόνο να ανακατασκευαστεί, αλλά η επιλογή αφέθηκε εξ' ολοκλήρου στον αρχηγό της αποστολής, τον αντισυνταγματάρχη Edmund Charles Wolf Myers.
Η Βρετανική ομάδα μετά την ολοκλήρωση της αποστολής θα εγκατέλειπε την περιοχή. Αυτή την περίοδο στην Ελλάδα, ομάδες ανταρτών είχαν αρχίσει να αναπτύσονται στη Κεντρική Ελλάδα και στην Ήπειρο, κυρίως ο ΕΛΑΣ με αρχηγό τον Άρη Βελουχιώτη και ο ΕΔΕΣ με αρχηγό τον Ναπολέων Ζέρβα. Οι Βρετανοί θα έπρεπε να συνεργαστούν με τις ομάδες αυτές, καθώς γνώριζαν καλύτερα τις περιοχές και μπορούσαν να διαθέσουν τις δυνάμεις για την υποστήριξη των Βρετανών σαμποτέρ.
Η βρετανική ομάδα αποτελούνταν από 12 άντρες, ήταν χωρισμένη σε τρεις ομάδες των τεσσάρων ανδρών και θα έπεφταν με αλεξίπτωτο από ξεχωριστά B-24. Η πρώτη απόπειρα έγινε στις 28 Σεπτεμβρίου αλλά απέτυχε. Η επόμενη προσπάθεια έγινε στις 30 Σεπτεμβρίου και οι δύο ομάδες έπεσαν στη περιοχή του όρους Γκιώνα στην Κεντρική Ελλάδα ενώ η τρίτη κοντά στο Καρπενήσι όπου συναντήθηκαν στα βουνά με τους αντάρτες του ΕΛΑΣ. Οι δύο πρώτες ομάδες κρύβονταν από τους Έλληνες και συνεχώς μετακινούνταν από περιοχή σε περιοχή για να μην ανακαλυφθούν από τους Ιταλούς.
Τις πρώτες μέρες της αποστολής, οδηγούμενοι από Έλληνες οδηγούς, έκαναν αναγνώριση για την επιλογή του κατάλληλου στόχου. Τελικά επιλέχθηκε η γέφυρα στον Γοργοπόταμο, καθώς είχε περισσότερες πιθανότητες επιτυχίας. Φυλάγονταν από σχετικά λίγους Ιταλούς στρατιώτες, πρόσφερε καλή πρόσβαση, κάλυψη και γραμμή υποχώρησης για την ομάδα επίθεσης. Στις 2 Νοεμβρίου οι πρώτες δύο ομάδες ήρθαν σε επαφή με τον ΕΔΕΣ και στις 14 Νομεβρίου συναντήθηκαν με τη τρίτη ομάδα και τους άνδρες του ΕΛΑΣ.
Η συνολική δύναμη της ομάδας ήταν 150 άνδρες, οι 12 Βρετανοί, 84 άνδρες του ΕΛΑΣ και 32 του ΕΔΕΣ οι οποίοι θα παρείχαν κάλυψη και θα εξουδετέρωναν τους Ιταλούς στρατιώτες που θα υπερασπίζονταν τη γέφυρα. Το σχέδιο προέβλεπε την επίθεση στις 23:00 της 25ης Νοεμβρίου.
Δύο ομάδες ανταρτών θα έκοβαν τις γραμμές επικοινωνίας και από τις δύο πλευρές της γέφυρας και θα κάλυπταν την προσέγγιση προς τη γέφυρα, ενώ άλλοι 100 θα εξουδετέρωναν τους Ιταλούς στρατιώτες. Οι Βρετανοί σαμποτέρ, χωρισμένοι σε τρεις ομάδες, θα τοποθετούσαν τα εκρηκτικά, αμέσως μετά την εξουδετέρωση των φρουρών. Η πρώτη έκρηξη έγινε στη 1:30 και η δεύτερη στις 02:20 καταστρέφοντας το κεντρικό τμήμα της γέφυρας. Μέχρι τις 04:30 όλη η δύναμη της ομάδας είχε εγκαταλείψει την περιοχή με μόνο 4 τραυματίες
Η επιχείρηση αποτέλεσε σημαντική επιτυχία για τους Βρετανούς σαμποτέρ και την μεγαλύτερη επιχείρηση τους μέχρι τότε κατά τη διάρκεια του πολέμου. Επίσης προέβαλε την ανάγκη δράσης αντάρτικων ομάδων, ενίσχυσε τη δημιουργία κινημάτων αντίστασης και ενίσχυσε το ηθικό της κατεχόμενης Ελλάδας. Για τους αντάρτες του ΕΛΑΣ και του ΕΔΕΣ ωστόσο, ήταν η τελευταία συνεργασία ενάντια στις δυνάμεις κατοχής.
Ένα μήνα αργότερα ξεκίνησαν οι πρώτες διενέξεις των δύο οργανώσεων που κατέληξαν αργότερα σε εχθροπραξίες μεταξύ τους αλλά και με άλλες ομάδες ανταρτών
ΠΗΓΗ: ww2.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου